Karne Değerlendirmesi

“Karne nedir? “diye düşünerek başlamışken hemen açıp sözlük anlamına baktım ve şununla karşılaştım: “Okul yönetimince öğrencilere dönem sonlarında verilen ve öğrencinin her dersten aldığı notlarla okula devam durumunu vb. gösteren belge.”

Aslında bu tanımda en dikkat çekici olan şey “öğrencinin devam durumu” olmalı. Çocuk gerçekten okula geliyor mu? Okulda “gerçekten” varlık gösterebiliyor mu? Okulda derslere giriyorlar ancak dersler onlara temas ediyor mu? Performans, davranış açısından okulun eğitim ve öğretim iklimine temas edebiliyorlar mı?

Notlar öğrencileri; doktor, mühendis, öğretmen, aşçı yapıyor. Ancak eğitim ve öğretim sadece meslek sahibi yapmakla kalmıyor, davranış, insan ilişkileri gibi hayata tutunma bilgi ve becerileri konusunda da öğrenciye bilgi ve donanım kazandırıyor.

Karne notları çocuğunuzun dersleri öğrenme düzeyini ölçüyor. Performans ve davranış kriterleri ise öğrendiği bilgileri hayata ne derece aktarabileceğini. Dolayısıyla karneler bu perspektiften bakmak çocuğunuzun topyekûn gelişimi açısından çok önemli hale geliyor.

Okul ve okulda öğrenilen bilgilerin, becerilerin gerçek yaşama aktarılması açısından karne değerlendirmeleri büyük önem taşıyor. Bu dönemlerde yapılan değerlendirmeler ileride çocuğun kendisini değerlendirmesi ve sorumluluk alması açısından da gelişimine zemin hazırlayan kilit bir rol oynuyor.

Peki karne değerlendirmesi yapılırken nelere dikkat edilmeli?

• Not değerlendirmesi yaparken “Sandviç Yöntemi” denilen bir yolu kullanabilirsiniz. Öğrenci tarafından olumsuz algılanabilecek bir değerlendirmeyi yapabilmek için tıpkı bir sandviç ekmeğinin arasına alır gibi olumsuz düşünceyi iki olumlu düşüncesini arasında söyleyebilirsiniz. Yani olumlu bir nottan başlayarak takdir edici bir yorumda bulunup sonrasında olumsuz değerlendirmelere geçip, tekrar olumlu bir değerlendirme ile devam etmek özgüven zedeleyici bir tutumdan uzaklaşmanızı sağlar.
• Bu esnada sorgulayıcı bir tutuma girmeden kendisini değerlendirmesine izin vermek belki de en önemlisi. Bir hâkim edasına girmeden kendisinin ne düşündüğünü sorun. Olumlu taraflarını da olumsuz taraflarını da değerlendirmesini isteyin. Öz değerlendirme; neleri doğru ve yanlış yaptığı, neleri geliştirmesi gerektiği gibi konularda ciddi bir perspektif sağlayacaktır. Ayrıca kendi başarısı ve başarısızlıklarını sahiplenip sorumluluk almasını sağlar.
• Öğrencilerin notları onların zekâlarını değil bilgi düzeylerini ölçer. Düşük not alması çoğunlukla yeterince çabalamadığı ya da doğru ders çalışma yöntemini kullanmadığı anlamına gelir. Çünkü okullarda yapılan sınavların sadece yüzde onu “zor” denilebilecek düzeydedir. Geri kalan kısmı kolay ve orta zorluk düzeyindedir. Değerlendirme yaparken bunu göz önünde bulundurmak ve öğrencinin kendisini değerlendirmesine izin vermek gerekmektedir.
• Sınavlar çocukların geleceklerini etkiliyor. Bu eğitim sistemimizin bir gerçeği. Ancak sınavda etkisi olmadığı düşünülen derslerin başarısını küçümsememek çok önemlidir. Öğrencinin kendisini başarılı hissettiği dersler diğer dersler için itici kuvvet yarattığı gibi öğrenciye özgüven aşılaması açısından da ciddi rol oynar.
• Ara tatil ve yaz tatili öğrencinin 9 ayının telafisini gerçekleştirdiği zamanlardır. Öğrencinin başarısı düşük olsa dahi mutlaka kafasını boşaltamaya ve dinlenmeye ihtiyacı vardır. Bu nedenle başarısızlıkları için sorumluluk alıp telafi etme yoluna gidecek olması doğaldır ancak dinlenmesi ve tatil yapmasına da izin verilmelidir. Tatili başarısızlıklarının cezalandırılması haline getirmek öğrencinin bir sonraki sene veriminin düşmesini garantilemek anlamına da gelebilir.
• Son olarak öğrencilerin karnesi aynı zamanda velilerin de karnesidir. Çocuğunuzun öz değerlendirme yapmasına izin verirken kendinizi de değerlendirmenizi öneririm. Çocuğumuzun başarı ve başarısızlıklarında bizim de katkılarımız büyüktür. Hatta uygun bir iletişim iklimi yakalarsanız ondan sizi değerlendirmesini isteyin ve bunu kabul ederek değerlendirmeye alacağınızı söyleyin. Böylelikle ona öz değerlendirmede ve başarılar kadar başarısızlıklarının da sorumluluğunu almada örnek olursunuz.

Notlar kadar hayat ve iletişim becerilerinin de ön plana çıktığı bir değerlendirme süreci dilerim bu karne döneminde herkese.