Tercihiniz Mesleğiniz Olsun

Bu ülkede öğrenci olmak zor. Daha tam olarak neyin ne olduğunu anlamadan alan seçmek zorundasınız. Bu alanlar konusunda bilinçli bir danışmanlık alınabilecek çok az yer olduğu gibi bunun dışında ailelerin yönlendirdiği meslekler ile öğrencinin yetenekli olduğu dersleri içeren alanlar çakışabiliyor. Ailelerin müdahale ve baskısı ile alan seçiminden meslek seçimine mutsuz bir yola giren öğrenciler ise başka bir yazı konusu.

Şu haftalarda ise alan seçimini çoktan geride bırakmış, sınavına girmiş ve puanını alıp kara kara tercih maratonundan düzgün bir sonuç almaya çalışan danışanlara tercih danışmanlığı için koşturuyoruz meslektaşlarımla.

Tercih Danışmanlığı söz konusu olduğunda biz danışmanların işi çok zordur. Öncelikle alan seçimini doğru ve yanlış yapanlar olarak ayrılır öğrenciler. Yanlış yapan öğrenciler için meslek seçimi zorlu bir konudur çünkü seçecekleri pek çok meslek yetenek, ilgi ve değerlerini yansıtmaz. Bu nedenle bu hissiyata sahip olan öğrencilerle izlenmesi gereken yol öncelikle o sene tercih yapıp yapmayacaklarını netleştirmektir. Şayet yapacaklar ise çeşitli testler uygulanmalı ve objektif testlerle kendilerine en uygun mesleğe yönelme adına bu testlerden yararlanılmalıdır. Aslında bu saydığım süreç sınavlardan önce hatta alan seçiminden önce başlatılması gereken bir süreçtir ve alan seçimi öncesi gelen danışanlara bizzat uygularız ancak sonrasında da bu yöntemlerden yararlanmayacağımız anlamına gelmiyor. Bu testlerden sonra öğrencinin tercih ettiği ve yakın gördüğü mesleklerle örtüşen üniversiteler ve fakülteler belirlenmelidir.
Alanını kendi yetenek, ilgi ve değerlerine uygun seçmiş öğrenciler zaten seçecekleri meslekleri belirlemiş durumda gelirler, ancak onların da tereddütü olması halinde objektif testlerden yararlanmak mümkündür. Sonrasında aynı süreç işletilerek puana uygun bölüm ve üniversite seçimi yapılır.Bunlar işin eşleştirme kısmıdır. Ülkemizde sınav öncesi ve sonrası danışmanlık alanlar az olduğundan bu iş genellikle dershanelerde yapılır.

Alan çerçevesinde puana ve sıralamaya uygun üniversite ve meslek seçimi…
Peki bu kadar kolay mıdır? Neleri gözden kaçırıyoruz? 

1.Bölüm Değil Meslek Seçtiğinizi Unutmayın!: Üniversitenin adı ya da mesleğin çok duyulmuş, yerine göre az duyulmuş ancak çok paralı olması vs gibi pek çok şey seçimleri etkiler. Şu anda “meslek seçimi” başlığında gireceğiniz aramalarda bununla ilgili binlerce yazı bulabilirsiniz. Benim dikkat çekmek istediğim nokta başka. Bizim ülkemiz gibi meslek değiştirmenin zor olduğu ülkelerde “Meslek isminiz gibidir! Sizi takip eder ve zor değişir”. Araştırmalar Türkiye de binde ikilik bir kısmın mesleğinden memnun olduğunu göstermektedir. Sevdiği mesleği yapmak için üniversite bırakıp tekrar sınava giren ve bunun da zorluğunu bilen bir danışman olarak diyorum ki, sevdiğiniz, mutlu olacağınız ve dolayısıyla fark yaratarak mutlu olacağınız mesleğin peşinden gidin. Sevmiyorsanız savcı, kaymakam, profesör olmak bile sizi ömür boyu mutsuz bir çalışan yapabilir.

2.Hayal Kurmayın Gerçekçi Seçim Yapın: Evet mutlu olacağınız mesleği seçmek önemli ancak onu yapabilecek yetenekte, istekte olmalısınız. Topluluk önünde çekingen birinin tiyatro seçmelerine girmesi ya da kan korkusu olan bir bireyin doktorluğu seçmesi çok doğru bir seçim değildir. Ayrıca sizi aç bırakacak bir işi tercih etmemek adına planlı hareket edip B,C hatta D planlarına sahip olmalısınız. Bu planlar amaçladığınız meslek ünvanına ulaşana dek size araç vazifesi görür. Kendi işine sahip olana dek memur olarak çalışıp, tecrübe edinip para kazanarak bir süre sonra kendi muayenehanesini açan doktorlar, kendi ofisini açan psikologlar gibi.
3. Seçim Yaparken Meslek Elemanlarından Yardım Alın: Mesleği ne kadar isterseniz isteyin mesleğin içinde olan elemanlar her zaman size başka pencereler açacaktır. Bu yüzden mesleğine aşık ve mesleğinden çok memnun olmayan dolayısıyla her anlamda bilgi edineceğiniz meslek elemanları ile bir arada bulunmak, görüş alış verişi yapmak her zaman aydınlatıcıdır. Sormaktan çekinmeyin. Örneğin bir avukat size bunun harika bir iş olduğunu söylerken, diğeri (Cem Yılmaz misali ) Hollywood filmlerindeki gibi teatral ve kudretli bir iş beklememenizi söyleyebilir. İmkanınız varsa abartın ve sınırları zorlayın, bir iş gününü beraber geçirmeye çalışın ve işin içine girin. Çevrenizde o meslekten kimse yoksa forumlara girin ya da çeşitli sitelerden ( tıpkı yazdığım bu siteden bana ulaşan öğrenci gibi) ulaştığınız meslek elemanlarına mail atıp görüş alın.

4. Seçtiğiniz Bölümle Beraber Şehir de Seçtiğinizi Unutmayın: Tek bir mesleğe odaklanmanın ya da alternatifsiz ilerlemenin sakıncalarından biri istemediğiniz ya da zorlanacağınız bir şehirde okumaktır. En az 4 yıl boyunca orada olacağınızı düşünerek, şehri, coğrafyayı, üniversiteyi iyice araştırın. O mesleği kesinlikle seçmek istediğinizden ve o meslek için istemediğiniz ya da alışık olmadığınız bir şehirde okumaya katlanabileceğinizden emin olun.
5. Olanakları Gözden Kaçırmayın:

A) Puanınızla örtüşen şehir dışında pek çok parlak üniversite olabilir. Şehir dışında okumak masraflı olması, yalnız bir yaşamı idame ettirebilecek yeteneğe sahip olunması, aileden ayrı kalınacak psikolojide olunması gibi pek çok konuyu ve dolayısıyla sorulacak soruyu beraberinde getirir. Bu sorulara doğru cevap verilmesi gerekir. Maddi açıdan yetersiz olunması ya da aileden uzakta okunmak istenmemesi gibi nedenlerle sonrasında okul bırakmak çok mutsuz edici olur. Bu yüzden şehir dışında okuyacakların tüm bu konuları uzun uzadıya düşünmeleri gerekir.

B) Şehir dışında üniversite yazacaksanız tüm imkanları iyi araştırın. Yurdu var mı, okulun şehre uzaklığı nedir? Ulaşım imkanları uygun mu? vs.

C) Bu kısım burslu ve ya burssuz ancak özel üniversite yazacak öğrenciler için yazılmıştır. Tam burslu dahi olsa özel üniversite okuduğunuzda bursun (özel bir durum olmadıkça) sadece eğitim ücretini karşıladığını unutmayın. Kitaba, yurda ve şehir dışında bir yerde ise ulaşıma ayrıca ve muhtemelen yüksekçe bütçe ayırmanız gerekecektir. Tam burslular devlet yurduna başvurabilmekte ancak devlet üniversitelerinin öğrencilerinden sonra yerleşme durumu söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle bir süre barınma alternatifi gerekebilmektedir. Tüm bu imkanları çok iyi değerlendirip hesabınızı ona göre yapın .
Yukarıda sayılanların dışında onlarca bilgiyi yüzlerce site ve makaleden bulmanız elbette mümkün. Hızlıca ve bir hafta içinde karar vermek durumunda olan milyonlarca öğrenciye her anlamda pencere açmaya çalışıyoruz. Şahsım adına ikinci üniversitesinde de olsa mutlu olduğu mesleği seçerek binde ikilik şanslı dilime girebilmiş bir danışman olarak size bol şans dilerim. Tercihiniz mesleğiniz, mesleğiniz tercihiniz olsun!!