Sınava Yönelik Öneriler
Öğrenciler için hayati önemi olduğu söylenen sınavlar sık ve beklenmedik şekilde değiştiğinde öğrenci ve velilerde tedirginliğe neden oluyor. Değişime henüz adapte olamadan ve daha değişen sistemin ayrıntılarını öğrenmeden yeni ve ani bir sistem gelmesi kafalarını allak bullak ediyor. Oysa bu yarışta en önemli strateji öğrencilerin öğrenmeye motive olması. Bu nedenle aileler kaygılarının esiri olmamalı ve kaygılarını çocuklarına yansıtmamalı.
- Güçlü Değil Dayanıklı Olmayı Öğretin
Hayat belirsizliklerle doludur ve hep başarılı olmak da mümkün değildir. Bu nedenle anne babalar olarak çocuklarınıza ‘düşmemeyi’ değil, ‘düşünce nasıl kalkacaklarını’ öğretmeniz gerekiyor. Güçlü olmakla dayanıklı olmanın aynı olmadığını anlatmak şart. Dayanıklı olmak; inancını ve motivasyonunu yitirmeden devam etme gücünü kendinde bulma yeteneğidir. Önemli olanın, çocuklarımızın ‘dayanıklı olma kapasitesini geliştirmek’ olduğunu unutmayın.
- Sınav İçin Değişmesini Beklemeyin
Çocuğunuzun şimdiye kadar oluşturduğundan farklı bir kimliğe bürünmesini istemek gerçekçi olmayacaktır. Unutmayın ki çocuğunuz siz ‘çok çalış’ dediğiniz için var olan alışkanlıklarını değiştir(e)meyecektir. Sizin elinizden gelen, sadece çocuğunuzun yetenek ve kapasitesini daha verimli kullanması için gerekli olanakları sağlamak olmalı.
- Çalışır Gibi Yapmasına Neden Olmayın
Çocuğunuza ders çalışma konusunda yapacağınız baskı, çocuğunuzun verimli çalışmasını sağlamaz. Sınırlarınızı kabul edip, sınav olgusunu gerçekçi bir şekilde değerlendirmeye çalışın. Şunu bilmelisiniz ki kendisi istemeden sadece anne baba baskısıyla çalışan öğrenci, aslında çalışırmış görünür ama verimli çalışamaz.
- Sistemi Önünde Eleştirmeyin
Çocuğunuzun yanında yaptığınız sınavlarla ilgili eleştirel yorumların hiçbir faydası olmayacağı gibi sınavın yapılacağı gerçeğini de değiştiremezsiniz. Aksine çocuğunuzun bulunduğu ortamlarda eleştirisel konuşmak, onun kaygısını arttıracak, çalışma şevkini kıracak ve sınava karşı olumsuz bir tutum geliştirmeye başlamasına yani direnç oluşturmasına yol açacaktır. Bu direnç, sınava hazırlanma isteğini ve ders çalışma kalitesini olumsuz yönde etkiler.
- Başarısını Değil Çabasını Önemseyin
Özellikle ergenlik döneminde olan gençlerin, kendileriyle ilgili olumlu bir benlik imajı geliştirmeleri son derece önemlidir. Bu amaçla, her şeyden önce çocuğunuzun sizin için değerli olduğunu, önemli olanın başarısından çok, ‘elinden gelenin en iyisini yapması olduğunu hissettirin. Çocuğunuza başarılı olsa da olmasa da, ona olan sevginizden hiçbir şeyin eksilmeyeceğini, onu önemsemekten asla vazgeçmeyeceğinizi belirtin.
Bunaldığında Keyifli Etkinlikler Yapın
Çocuğunuz kendisini yorgun, gergin ya da umutsuz hissettiğinde onu dinleyerek anlamaya çalışın. Konuşmak istemediği zamanlarda ona saygı gösterin. Motivasyonunun düştüğünü, bunaldığını hissettiğinizde; çocuğunuzu rahatlatacak, enerjisini tazeleyebileceği etkinlikler planlayın.
Unutmayınız ki çocuğunuzun sınav kaygısı duyması normal ve olağan bir durumdur. Kaygı ile baş etme sürecinde de amaç kaygıyı tamamen ortadan kaldırmak ya da bastırmak değildir. Normal seyreden bir kaygı tehlike oluşturmamaktadır hatta yaşanan bu kaygı hedef belirleme, istek duyma, karar alma ve alınan kararı uygulamaya yardımcı olmaktadır. Ancak fiziksel ve zihinsel olarak kaygı belirtileri net olarak kendisini gösteriyorsa, sınav sonuçları emeğinin karşılığını yansıtmıyorsa o zaman mutlaka üzerinde durulması ve deneyimli bir terapistten profesyonel destek alınması gerekir.
AİLELERE ÖNERİLER:
- Yüksek beklentiler içerisine girmeyin. Çocuğunuz için kurduğunuz hedefler gerçekçi olmazsa onun üzerindeki baskı artacaktır.
- Yaşı büyüse de çocuğunuzun özel ve değerli olduğunu unutmayın. Arkadaşları ve çevrenizdeki yaşıtları ile kesinlikle kıyaslamayın.
- Sorumluluklarını kendisinin almasını sağlayın. Yönlendirici değil yol gösterici olun.
- Kararlarına saygı duyun. Onu anlamaya çalışın.
- Çözüm yollarını siz değil onun üretmesini sağlayın.
- Kaygı bulaşıcı olduğundan kendi kaygılarınızı kontrol etmeye çalısın.
- Sınav başarının ona duyulan sevgi ile bağlantılı olmadığını hissettirin. Başarısızlıklarında sorgulayıcı değil destek veren taraf olun.
GENÇLERE ÖNERİLER:
- Düzenli egzersizler yapmaya çalışın ve doğru soluk alıp verme tekniklerini öğrenin.
- Duyduğunuz kaygı, sınavdan değil sınavın sizin için taşıdığı anlamdan kaynaklanmaktadır. Kaygılandığınızda çalıştığınız birçok bilgiyi hatırlayamayacağınızdan kaygınızın bilgilerinizi çalmasına izin vermeyin.
- Sınavın, kişiliğinizin ve genel hayat başarınızın değerlendirildiği bir süreç değil de sadece bilginizin ve çalışmalarınızın ölçüleceği bir süreç olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
- Sınavla ilgili tüm olumsuz düşüncelerinizi yok edip onların yerine olumlu düşüncelerinizi yerleştirmeye gayret edin. Mutlaka başarmalıyım yerine elimden geleni yapacağım, başaracağıma inanıyorum gibi cümleler kullanmaya odaklanın.
- Gerçekten çalışın, düzenli tekrarlar yapın. Eğer verimli çalış(a)mıyorsanız kaygılanmasanız da istediğiniz başarıya ulaşamayabilirsiniz. Başarısızlığınızın nedeninin gerçekten kaygı mı yoksa verimli ve yeterli çalışmamak mı olduğunun farkına varmaya çalışın.
- Uyku ve beslenme düzeninize dikkat edin.
- Kendinizi sadece kendinizle kıyaslayın.