EMDR Terapisi ve Faydaları
“Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)” yani “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme”, çok güçlü bir terapi yöntemidir. 1987 yılında Dr. Francine Shapiro’nun göz hareketleriyle rahatlatıcı etkisini keşfetmesinin ardından travmaya maruz kalmış kişilerin tedavisinde bilimsel araştırmalarla da desteklenerek çok başarılı olduğu kanıtlanmıştır.
EMDR teorisinin altyapısını oluşturan Adaptif Bilgi İşleme Modeline göre beyin, fizyolojik temelli bir sistemle her yeni deneyim aracılığı ile kendisine ulaşan bilgiyi işler ve işlevsel hale getirir. EMDR terapisinde olaylar üzerinden bilinçaltında var olan duygu, koku, imge, düşünce ve beden duyumuyla çalışılır. Amacı oluşan olumsuz düşünceyi duyarsızlaştırıp, yerine olumlu düşünceyi yerleştirmektir. Bunu yaparken olaya dair algıyı, duyguyu ve beden duyumunu da değiştirir.
Biliyoruz ki var olan negatif düşünceler hayatımızı sürdürürken; olumsuz duygular ve düşüncelerle birlikte yaşamamıza neden olur. Örneğin; olumsuz düşüncesi değersiz olan kişiyi ele alalım. Bu kişi yaşamında kendini ifade edemez, kimsenin onu önemsemediğini düşünür. Çünkü kendini temelde değersiz gördüğü için çevresinin de kendini değersiz gördüğüne inanır. EMDR böyle bir durumda kişinin değersiz hissetmesine neden olan olayı veya olayları bulur onunla ilgili çalışma yapar, yani duyarsızlaştırır ve olumsuz düşüncenin yerine olumlu düşünceyi yeniden işler. Bütün bunları yaparken duyguya ve beden duyumuna bakar. Olumsuz duyguları ve beden duyumunda oluşan sıkıntıları azaltır ya da sonlandırır.
Temel olarak EMDR’ın yaptığı şey kişinin bilinçaltında oluşan bugünkü kararlarını da etkileyen rahatsız edici inançları ve düşünceleri değiştirmektir diyebiliriz. Bunu yaparken geçmişle bugün arasında köprü kurup geçmişte öğrenilmiş rahatsız edici düşünceyi, duyguyu ve beden duyumunu değiştirmektir. Kişilerin yaşadıkları travmalardan dolayı sistemleri bozulabilir. Olayı veya olayları anlamlandırmak için doğru ağlarla bağlantı kuramayabilir ve sağlıklı sonuç çıkaramayabilir. Bunun yerine kişi irrasyonel bir düşünce oluşturabilir.
Örneğin; annesini kaybetmiş kişinin annesinin ölümüyle ilgili oluşturduğu irrasyonel düşünce “Ben yetersizim” düşüncesi olabilir. EMDR çalışması ile kişiden onu en çok rahatsız eden sahne, ses, koku gibi bilgileri alırız. Sonra bununla ilgili oluşan irrasyonel rahatsız edici düşünceyi buluruz. Olumsuz düşüncesinin karşısına pozitif bir düşünce getirmesini sağlarız.
EMDR terapisinde duygu ve beden duyumu ile çalışırız. Bütün bunları yaparken bugünden o güne bakıldığında ne hissettiğine bakarız. En çok rahatsız eden sahneyi, olumsuz düşünceyi, duyguyu, beden duyumunu duyarsızlaştırdıktan sonra olumlu düşünceyi işler ve çalışılan olaya kişinin bakış açısında değişiklikler gerçekleşir.
EMDR, semptomlarla değil uyum bozucu, işlev bozucu, yanlış işlenen ve izole olarak depolanmış anılarla çalışır. Aslında bütün bunların oluşturduğu şey olumsuz düşünceler, bu düşüncelerle beraber seyreden duygusal tepkiler ve buna yönelik bedenin verdiği tepkilerin dışavurumudur. Olayı hatırlatacak herhangi bir şey günlük hayatta da bunları yaşamamıza neden olabilir ve farkında olmadan kendimizi kötü hissetmeye başlarız. Hatta bedenimizde bir yerler ağrımaya başlar ya da “ben başarısızım” gibi kendimize dair genel olumsuz inançlar gelişir.
Günümüzde EMDR, yaygın ve etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Geniş bir yelpazeye sahip olan EMDR’ın var olan hastalıklarda ve rahatsızlıklarda tedavi etkisi çok yüksektir.
EMDR KULLANILDIĞI ALANLAR:
Kayıplar (ölüm-ayrılık), tecavüz, taciz, doğal afetler, kazalar ve savaş sonrası olaylar için kullanılabilir. Bunun yanında erken yaşta yaşanan olumsuz olaylarda, sözel- fiziksel şiddete maruz kalmalarda ve travma yaratan bütün olaylarda kullanılır.
EMDR tedavisi ile panik bozukluk, depresyon, sınav kaygısı, performans anksiyetesi, fobiler, kronik ağrı ve özgüven eksikliklerinde çok etkin sonuçlar alınır.
EMDR TEDAVİSİNİ NASIL UYGULUYORUZ?
EMDR çalışması sırasında göz hareketleriyle (çift yönlü uyarılım), dokunsal-Tapper kullanımı, işitsel-kulaklık yardımı veya görsel-bilgisayar ya da el hareketlerini takiple yapılır. Amacımız beyine çift taraflı uyarım göndererek duyarsızlaşmayı sağlamaktır. Danışan ile yapılan görüşme sonucunda hangi çift yönlü uyarılımın kullanılacağına terapist ve danışan birlikte karar verirler.
Özetle EMDR kişiye dokunan, hayatını kaliteli yaşamasına engel olan, onu rahatsız eden olayların rahatsız edici etkisini azaltır ya da olaya karşı rahatsızlığı direkt yok eder. Eğer psikolojik rahatsızlıklarınız bedene yönelik kendini göstermeye başladıysa, bu rahatsızlıkların sizin için kelimelerle tarif edilmesi zorsa ya da çok küçük yaşlara eski anılara dayanıyorsa EMDR en etkili tedavi yöntemlerinden biridir.